Afganistan’ın başkentindeki bir yetersiz beslenme tedavi merkezinde, hastaların geri çevrilmesi ve ABD’nin yardım kesintileri nedeniyle sağlık personelinin işten çıkarılması nedeniyle çocukların çığlıkları yerini ağır bir sessizliğe bıraktı.
Tamamen Washington tarafından finanse edilen proje, yakın zamana kadar Afganistan’daki en büyük yardım bağışçısı olan Amerika Birleşik Devletleri tüm dış yardımı dondurduğunda kapanmak zorunda kaldı.
Kabil’in batısındaki kliniği yöneten sivil toplum örgütü Açlığa Karşı Eylem’in (ACF) ülke direktörü Cobi Rietveld, merkeze gelecek olan birçok çocuğun şimdi tedavi edilmeyeceğini söyledi.
afp’ye verdiği demeçte, “Tedavi edilmezlerse, ölme riski çok yüksek” dedi.
Yeni finansman olmadan, doldurulmuş hayvanlar, oyuncaklar ve biberonlar kaldırıldı ve son hasta Mart ayında ayrıldığında eczane kilitlendi.
Başhekim Farid Ahmad Barakzai, “Yetersiz beslenen hastalar kliniğimize geldiğinde, personelimizin durumu onlara açıklaması ve uygun tedavi için başka bir yere gitmeleri gerektiğini söylemesi büyük bir zorluk” dedi.
Bm’ye göre, kırk yıl süren savaş ve krizlerden sonra Afganistan, savaştan zarar gören Sudan’ın ardından dünyanın en büyük ikinci insani kriziyle karşı karşıya.
‘Çok fazla şok’
Ortalama olarak, komplikasyonları olan şiddetli akut yetersiz beslenmeden muzdarip 65 çocuk her ay klinikte tedavi edildi.
Anneleriyle birlikte sadece beslenmek için değil, aynı zamanda hastalığa dönüşmelerini önlemek için birkaç gün orada kalırlar.
Rietveld, “Bir çocuğun alabileceği her enfeksiyon, yetersiz beslenen bir çocuk da ölme riski artacak” dedi.
Rietveld, personel için son günlerini bitirmenin “acı verici” olduğunu ekledi, çünkü “onları aynı özel muameleye sahip olmadıkları başka bir yere göndermek zorundalar”.
Nüfusun yüzde 45’inin 14 yaşın altında olduğu Afganistan’da çocuk yetersiz beslenmesi, uzun vadede tüm nesilleri etkilediği için en önemli zorluklardan biri.
Bm’ye göre, beş yaşın altındaki yaklaşık 3,5 milyon çocuk akut yetersiz beslenmeden muzdarip ve ülke dünyadaki en yüksek bodurluk oranlarından birine sahip.
Yetişkinler de etkileniyor: Halihazırda kıtlığın eşiğinde olan 3,1 milyonu da dahil olmak üzere 15 milyon Afgan şu anda gıda güvensizliği içinde.
Geçen hafta, Dünya Gıda Programı, ABD’nin Afganistan’daki çalışmaları için finansmanı sona erdirdiğini ve diğer ülkelere kesintiler yaptığını söyledi.
Afganistan’daki Dünya Sağlık Örgütü temsilcisi Edwin Ceniza Salvador afp’ye verdiği demeçte, “Bu, çok fazla şok yaşayan bir ülke” dedi.
“Yani kırılgan bir sistemle, hatta temel tarama bakımıyla, bunlar bile yok” dedi ve “elbette en savunmasız olanların en çok etkilenenler” olduğunun altını çizdi.
‘Çalışabileceğimiz tek yer’
Dünya Bankası’na göre, finansman krizi, işsizlik oranının 2024’te yüzde 12,2’ye ulaştığı bir ülkede insani yardım sektöründe de çok sayıda işten çıkarmaya yol açtı.
ABD kesintilerinden bu yana, ACF 900 çalışanının yaklaşık 150’sini işten çıkarmak zorunda kaldı.
“Ofisimde ağlayan insanlar var,” dedi Rietveld. “Dinliyoruz, destek veriyoruz ama onlara iş bulamıyoruz.”
İşten çıkarmalardan en çok etkilenen, acf’nin çocuk beslenme merkezindeki 40 personelin çoğunluğunu oluşturan ve 2021’de iktidara döndüklerinden bu yana Taliban yetkilileri tarafından getirilen ciddi kısıtlamalarla karşı karşıya kalan kadınlardı.
Artık pek çok sektörde çalışamıyorlar ve dini bir okula kaydolmadıkları sürece ilkokulun ötesinde eğitim görmelerine izin verilmiyor ve bu da BM’nin sistemi “cinsiyet ayrımcılığı” olarak etiketlemesine yol açıyor.
27 yaşındaki hemşire Wazhma Noorzai, “Çoğumuz için çalışabileceğimiz tek yer bu sağlık merkeziydi” dedi. “Şimdi, bunu bile kaybediyoruz.”
Rietveld, acf’nin yerel bütçesinin yüzde 30’unu oluşturan ABD fonlarının kaybından sonra toparlanmak için örgütün “teklif yazma” ve “bağışçılarla tartışma” sürecinde olduğunu söyledi.
“Ancak diğer bağışçıların bu açığı kapatabileceğini sanmıyorum.”
